Мілена Іванаўна Рудніцкая

Мілена Іванаўна Рудніцкая
укр.: Мілена Рудницька
Асабістыя звесткі
Дата нараджэння	15 ліпеня 1892(1892-07-15)
Месца нараджэння	Зборыў, Украіна
Дата смерці	29 сакавіка 1976(1976-03-29) (83 гады)
Месца смерці	Мюнхен, Верхняя Баварыя, Баварыя, ФРГ
Пахаванне	Лычакаўскія могілкі
Грамадзянства	Аўстра-Венгрыя  ZUNR  Украінская Народная Рэспубліка
Муж	Pavlo Lysiak[d]
Дзеці	Ivan Lysiak Rudnytsky[d]
Альма-матар	Львоўскі нацыянальны ўніверсітэт імя Івана Франко Венскі ўніверсітэт
Прафесійная дзейнасць
Род дзейнасці	журналістка, актывіст за права жанчын, палітык, пісьменніца
Грамадская дзейнасць
Партыя	Украінскае нацыянальна-дэмакратычнае аб’яднанне[d]
Член у	Саюз украінак[d]
Медыяфайлы на Вікісховішчы
Цытаты ў Вікіцытатніку

Міле́на Іванаўна Рудні́цкая (укр.: Мілена Рудницька), у замужжы Лысяк (15 ліпеня 1892, Збораў, Аўстра-Венгрыя — 29 сакавіка 1976, Мюнхен, Германія) — украінская грамадска-палітычная дзяячка, журналістка, пісьменніца, настаўніца. Старшыня цэнтральнай управы Саюзу ўкраінак. Піянерка ўкраінскага фемінізму. Доктарка філасофіі (1917).

Біяграфія

Нарадзілася 15 ліпеня 1892 г. у горадзе Збораў (цяпер Цярнопальская вобласць) у сям’і ўкраінца Івана Рудніцкага і яўрэйкі Іды Шпігель. Пры хрышчэнні яе маці ўзяла сабе імя Вольга.

Навучалася ў Львоўскім, потым Венскім універсітэтах.

Была выкладчыцай Вышэйшых педагагічных курсаў у Львове (1921—1928), адна з ідэолагаў і асноўных актывістак жаночага руху ў Заходняй Украіне ў 1920—1930-я гады.

Старшыня цэнтральнай управы Саюзу ўкраінак (пад яе старшынствам саюз вырас у моцную нацыянальную арганізацыю), З’езда ўкраінак у Станіслававе (1934), Сусветнага союза ўкраінак, палітычнай жаночай арганізацыі «Дружина Княгині Ольги»; рэдактарка двухтыднёвіку «Жінка» (1935—1939), часопісу «Жіночий вістник» (1922); удзельніца і прадстаўніца ўкраінскіх жанчын на міжнародных жаночых кангрэсах. Актыўная член УНДА (Украінскае нацыянальна-дэмакратычнае аб’яднанне), была паслом у польскім сейме (1928—1935 гг., працавала ў яго камісіях па адукацыі і замежных справах).

Як дэлегатка Украінскага парламенцкага прадстаўніцтва яна абараняла ўкраінскія петыцыі ў Лізе Нацый, у прыватнасці ў справе г.зв. пацыфікацыі і голаду ў Савецкай Украіне, мела кантакты з урадавымі і грамадскімі коламі Заходняй Еўропы, выступала на міжнародных кангрэсах.

З 1939 года ў эміграцыі: Кракаў, Берлін, Прага, Жэневу (дзе з 1945 па 1950 г. была дырэктаркай Украінскага дапаможнага камітэта), Нью-Ёрк і Мюнхен.

Значная частка творчасці М. Рудніцкай прысвечаная журналістыцы. У 1918 г. была супрацоўніцай штотыднёвіку «Наша мэта» (Львоў), у 1922—1925 гг. рэдагавала штотыднёвую старонку ў газеце «Діло», у 1935 г. была рэдактаркай двухтыднёвіку «Жінка» (ідэалагічны орган Саюзу ўкраінак). З 1919 г. выступала ў друку на палітычныя, фемінісцкія і асветніцкія тэмы.

Пахаваная ў Мюнхене. У 1993 годзе перапахаваная ў Львове ў фамільнай магіле на Лычакіўскіх могілках.

Фемінізм Мілены Рудніцкай

Мілена Рудніцкая пачынала як актывістка жаночага руху, але стала да ўсяго фемінісцкім ідэолагам. Яна не засяроджвалася на жаночых справах, а ішла далей — палітызавала «жаночае пытанне». Калі Гітлер прыйшоў да ўлады, Рудніцкая напісала сатырычны артыкул, які з’явіўся ў часопісе «Жіночий голос», у якім апісвала погляд рэжыму, што жанчыны — гэта пачвары, у якіх няма мэты, акрамя як гатаваць ежу, прыбіраць і нараджаць дзяцей. У той час, калі ўкраінскія жанчыны прытрымлівалася іншай думкі, паводле якой, жанчына мусіць быць палітычна свядомай, актыўнай і сацыяльна прадпрымальнай.

У іншым артыкуле яна пазначыла, чаму выбрала фемінізм — шлях да роўнасці: «Роўнасць была для нас толькі сродкам увайсці ў грамадскае жыццё як вырашальны і суадказны фактар, які дазволіў нам асэнсаваць, пераўтварыць свет, сфарміраваны мужчынамі».

Творы

• «Українська дійсність і завдання жінки» (1934),
• «Західна Україна під більшовиками» (1958),
• «Дон Боско. Людина, педагог, святий» (1963),
• «Невидимі стигмати» (1970).